1. Home
2. Boek reviews
3. Twintigerstwijfels en dertigersdilemma's

Twintigerstwijfels en dertigersdilemma's

21/09/2025 - 14:07

De belangrijkste loopbaan- en levensvragen van millennials

Auteur: Nienke Wijnants

Als organisatie coach heb ik het voorrecht om regelmatig hoog getalenteerde jonge professionals te coachen. Tegelijk ben ik ook moeder van twee zonen van 26 en 28 jaar die elk met een masterdiploma en studies in het buitenland al meerdere jaren aan het werk zijn.

In mijn ogen en – in die van mijn opdrachtgevers - hebben die jonge mensen ontzettend veel professionele kansen en geluk. Velen kunnen kiezen tussen meerdere jobaanbiedingen en starten in functies die aansluiten bij hun interesses en opleidingsniveau … Toen ik begin jaren ’90 de arbeidsmarkt betrad, zag dat er heel anders uit.

En toch zie ik veel jonge, beloftevolle mensen worstelen. Ondanks werkgevers die in hun potentieel investeren met individuele coaching en ontwikkeltrajecten, lijken zij niet onverdeeld overtuigd van het “geluk” dat hen wordt toegedicht. Wat is er aan de hand?

Tussen beeldvorming en realiteit

Oudere generaties oordelen geregeld dat jonge professionals:

• veel aandacht en applaus nodig hebben;
• snel carrière willen maken én veel vrije tijd eisen;
• een “verwende” generatie zouden zijn.

Tegelijk voelen veel twintigers en dertigers onrust en spanning. Die dynamiek – het spanningsveld tussen beeldvorming en beleving – wordt in Twintigerstwijfels & Dertigersdilemma’s treffend blootgelegd.

Tegelijk voelen veel twintigers en dertigers onrust en spanning. Die dynamiek – het spanningsveld tussen beeldvorming en beleving – wordt in Twintigerstwijfels & Dertigersdilemma’s treffend blootgelegd.

Graag deel ik hier een aantal ideeën uit het boek.

1. Keuzestress

In vergelijking met vorige generaties hebben zowel de Millennials als de Generatie Z ontzettend veel keuzemogelijkheden in studiekeuze, wanneer ze hun loopbaan starten (of eerst nog een paar jaar reizen?), waar ze willen wonen (binnen- of buitenland), relatievormen, … Dit groot aanbod aan mogelijkheden is verwarrend. Hoe krijg je een overzicht van alle opties, zodat je “de beste” keuze kan maken?

Als een keuze gemaakt wordt, dan ervaart men die ook vaak negatief. Er zijn immers zoveel opties die niet gekozen werden en dat maakt het gevoel van verlies groter.

Het overweldigend aantal opties maakt dat mensen niet kunnen/willen kiezen om zeker niet het risico te nemen om iets te verliezen want meerdere zaken worden tegelijk nagestreefd.

2. De mythe van het perfecte leven

Mensen hebben de neiging om zich te vergelijken met anderen. Sociale vergelijking is als een graadmeter voor succes. Social Media versterken de sociale vergelijking. Jonge generaties kunnen zich nu met heel veel mensen vergelijken: zowel hun vrienden en voormalige studiegenoten maar evengoed bekenden, influencers als fictieve personages.

Als we ons vergelijken met anderen dan doen we dit vaak slechts op deelaspecten van het leven van anderen en niet het hele plaatje. Zo kan een internationale job met veel reizen plots heel aantrekkelijk lijken of de blitzcarrière van een studiegenoot of de buitengewone ervaringen van een vriend op wereldreis de ogen uitsteken. Maar terwijl we met een stukje afgunst kijken naar de ander die toch wel heel gelukkig zal zijn, zien we niet wat de “kost” of de keerzijde van andere manieren van leven ook met zich meebrengen.

De auteur verwijst ook naar Alain De Botton en zijn concept over statusangst. Wat vandaag de dag nodig is voor een “geslaagd leven” is zoveel meer dan een aantal decennia terug. “En dus neemt de onvrede, ook bij degenen die het ogenschijnlijk goed gaat, explosief toe”, stelt Wijnants.

3. Eigen schuld, dikke bult

Als je niet gelukkig bent, dan is dat je eigen schuld. Vroegere generaties konden de schuld afschuiven op ouders, maatschappij of Kerk maar het huidige zelfontplooiingsideaal stelt dat iedereen het vandaag “kan maken”. Het huidige zelfontplooiingsideaal legt de verantwoordelijkheid volledig bij het individu. Dat geeft vrijheid, maar creëert ook druk om te “slagen” – in werk, relaties, financiën.

Waar vroeger iemand die in de armoede terecht kwam, gezien werd als iemand die pech had, wordt die nu sneller als “loser” bestempeld.

4. Ouderwetse verlangens in een nieuwe verpakking

Hoewel twintigers en dertigers spreken over “de wereld zien” en “het leven optimaal benutten”, blijkt bij doorvragen dat ook velen van hen een stabiele carrière, partner en gezin wensen. En dat zijn precies dezelfde zaken als wat vorige generaties ook nastreefden. Het verschil is dat twintigers en dertigers naast deze “traditionele wensen” eerst willen reizen, carrière maken én maatschappelijke impact hebben … of liefst nog alles tegelijkertijd. Wat niet lukt.

5. Onverzoenbare idealen

Enerzijds vasthouden aan een mooie en goedbetaalde carrière bij een multinational maar anderzijds ook streven naar duurzaam ondernemerschap en charitatieve activiteiten? Enerzijds gewoon zijn aan flexibiliteit en anderzijds toch een gebrek aan zekerheid ervaren. Deze voorbeelden geeft Wijnants van tegenstrijdigheden waar twintigers en dertigers mee worstelen. Je kan dit zien als bewijs dat deze generaties geen keuzes willen maken en “alles” willen maar als je het hen vraagt zullen ze antwoorden dat ze gebukt gaan onder al die tegenstrijdige krachten die aan hen trekken. Het lijkt een onmogelijk streven om tegenstrijdige idealen te verenigen.

6. Geanticipeerde spijt

Geanticipeerde spijt is de spijt die we verwachten te ervaren als we “fout” kiezen. We proberen die spijt te vermijden. Stel dat ik “ja-zeg” op deze job en volgende week belt een recruiter met een nog aantrekkelijkere optie? Geanticipeerde spijt zorgt voor besluiteloosheid. Door de toename van keuzemogelijkheden hebben jongere generaties meer last van spijt. Zowel geanticipeerde spijt als spijt door het missen van de voordelen van al die andere opties die er ook waren.

Meer dan een beschrijving

Het boek beperkt zich niet tot analyse, maar biedt concrete tips voor:

• het maken van keuzes;
• omgaan met perfectionisme;
• zicht krijgen op échte drijfveren en zingeving;
• carrière- en relatievraagstukken.

De auteur wijdt ook hoofdstukken aan: dilemma’s op carrièregebied, dilemma’s in relaties, het kindervraagstuk.

Ook goed nieuws

Wijnants stelt dat wie constructief omgaat met deze twijfels en dilemma’s, hier zijn hele verdere leven profijt van heeft.

Actualiteit en relevantie.

Hoewel de eerste editie uit 2008 stamt en de uitgebreide en herziene versie in 2019 verscheen (voor COVID), zijn de beschreven fenomenen – volgens mij - nog in kracht en impact toegenomen.

Hier en daar ervaar je dat het oorspronkelijke werk in 2008 geschreven is. De term “Millennials” wordt regelmatige veralgemeend gebruikt, ook voor de huidige 20-jarigen. De groep Millennials omvat intussen ook de 40-45 jarigen (geboren in de eerste helft van de jaren ’80).

Voor mij als coach, trainer en moeder biedt het boek een breder perspectief, verkleint het mijn eigen bias en vergroot het mijn empathie. Bovendien geeft het inspiratie en concrete tips voor het begeleiden van jonge professionals.

Aanbeveling

Ik beveel Twintigerstwijfels & Dertigersdilemma’s van harte aan – niet alleen aan twintigers en dertigers zelf, maar zeker ook aan HR-professionals, leidinggevenden, bedrijfsleiders, ouders en grootouders. Het boek helpt begrijpen waar en waarom jonge generaties soms worstelen en hoe we hen beter kunnen ondersteunen in hun professionele én persoonlijke ontwikkeling.

Heeft u zin om met mij in gesprek te gaan over leadership en efficiënte teamwerking?
Neem vrijblijvend contact op.